Viva Brazil! 12–30 Eylül 2006

İstanbul Modern Sinema, Sonbahar 2006 sezonuna Brezilya Filmleri ile başladı. 7 Eylül Brezilya Bağımsızlık Günü’nü kutlamak amacıyla 12-30 Eylül arasında 1960’lardan günümüze dek uzanan Brezilya filmleri gösterildi."Viva Brazil!" başlıklı program, "Cinema Novo/ Yeni Dalga" akımından örnekler ve özellikle Brezilya’nın kültürel değerlerini yansıtan güncel, eğlenceli ve etkileyici filmler gösterime sunuldu. Toplumsal, kültürel ve sanatsal değerleri işleyen çarpıcı, değişken ve büyüleyici Brezilya Sineması, Glauber Rocha’dan Carlos Diegues’e, Hector Babenco’dan Walter Salles’e, Fernando Meirelles’den Andre Klotzel’e dek seçkin ve yetenekli yönetmenleriyle dünya sinemasının önemli bir parçasını oluşturuyor.
* Ankara Brezilya Büyükelçiliği'nin katkılarıyla

Tanrı Brezilyalı
Masalcılar
Tanrıkent
Dünyanın Ortası
Mezarımdan Yazıyorum
Güneşin Ardından
Köpeğin Vasiyeti
Et Belası
Bütün Çıplaklıklar Cezalandınlacak
Güneşin Ülkesinde Tanrı ve Şeytan

BELGESEL: BREZİLYA ÜZERİNE
Brezilya'nın Burada Olduğu Gün
Motorcular

BREZİLYA BAĞIMSIZLIK GÜNÜ!
lstanbul Modem Sinema, Brezilya'nın Bağımsızlık Günü'nü (7 Eylül) kutlamak amacıyla Eylül ayını 1960'Iardan günümüze kadar gelen Brezilya filmlerine ayırıyor - Cinema Nova/ Yeni Dalga akımından ve güncel olan komik, esprili, etkileyici filmler, özellikle Brezilya'nın kültürel değerlerine sahip çıkan yapıtlar. Güney Amerika'daki en büyük ve en kalabalık ülke olan Brezilya, müzik ve futboldaki şöhretini sinemacılığa da taşıyor; seçkin ve yetenekli yönetmenler yetiştirerek, önemli filmler yaratarak, dünya sinemasının ciddi bir parçası haline geliyor. Etkili yönetmenlerden oluşan (Glauber Rocha ve Carlos Diegues'den Hector Babenco, Walter Salles ve Femando Meirelles'e) Brezilya Sineması, toplumsal, kültürel ve sanatsal değerleri işleyen çarpıcı, değişken ve büyüleyici bir sinema haline geliyor.

TANRI BREZİLYALI / DEUS É BRASILEIRO
Brezilya | 2002, DVD, Renkli, 110’ | Portekizce; İngilizce ve Türkçe altyazılı
Yönetmen: Carlos Diegues
Oyuncular: Antônio Fagundes, Wagner Moura, Paloma Duarte, Bruce Gomlevsky

Carlos Diegues'in ilahi masalında, "Tanrı" olduğunu savunan bir adam stresli olduğunu ve artık bunalımlı insan aleminden uzaklaşmak istediğini açıklar. Sağ kolu ve önemsiz bir dolandırıcı olan balıkçı ile "Tanrı," kutsal ve aziz birini bulup kendi yerine geçirmek için bir arayış yolculuğuna çıkar. Joao Emanuel Carneiro'nun kısa bir öyküsünden uyarlanan film, Pedro Almodovar'ın 'Annem Hakkında Her Şey' filmiyle bilinen yetenekli görüntü yönetmeni Affonso Beato'nun çekimlerinden oluşuyor.

MASALCILAR / NARRADORES DE JAVÉ
Brezilya | 2002, DVD, Renkli, 102' | Portekizce; İngilizce ve Türkçe altyazılı
Yönetmen: Eliane Catte
Oyuncular: José Dumont, Nelson Xavier, Nelson Dantas, Gero Camilo

Masalcıların zengin dünyası Brezilya kültürünün hayal gücü ile keşfediliyor. Javé nüfusu tehdit altındadır: Soyu tükenmekte olan kültürün en önemli mirası "mükemmel" ve "soylu" hikayelerine ve kendi kimliklerini oluşturmakta yardımcı olan anılarına sahip çıkmalarıdır. Nüfusun çoğunluğu hikâye anlatımında başarılıdır ama Antônio Biá, Javé'de yazabilen tek kişi olduğu için seçilir. Hikâyeler aktarılırken, destansı ve hayali hikayeler, masalcılar tarafından şiirsel bir düello ile tartışmaya açılır.

TANRIKENT / CIDADE DE DEUS
Brezilya | 2002, 35mm, Renkli, 135' | Portekizce; Türkçe altyazılı
Yönetmen: Fernando Meirelles
Oyuncular: Alexandre Rodrigues, Leandro Firmino da Hora, Phellipe Haagensen, Douglas Silva, Seu Jorge

Tanrıkent 1960'Iarda inşa edilmiş ve 80'Ierin başında Rio de Janeiro'nun en tehlikeli mahallelerinden sayılan, sosyal konutlardan oluşan Tanrıkent'teki organize suç üzerine bir film. Suçlu olmak yerine fotoğrafçılığı tercih eden Rocket ile çocukluğundan beri suçlu özellikleri taşıyan; acımasız, akıllı ve hırslı olan Küçük Ze'nin paralel öyküleri anlatılmakta. Şiddet dolu yaşamları müthiş bir görsel dil ile anlatılıyor.

DÜNYANIN ORTASI / O CAMINHO DAS NUVENS
Brezilya | 2002, DVD, Renkli, 87' | Portekizce; İngilizce ve Türkçe altyazılı
Yönetmen: Vicente Amorim
Oyuncular: Wagner Moura, cıaudia Abreu, Ravi Ramos Lacerda

Dünyanın Ortası, Brezilyalı bir ailenin 3000 km'lik Brezilya'yı, bir uçtan bir uca bisiklet ile kat ettikleri yolculuğu anlatan gerçek bir hikâyeden uyarlanmıştır. Romao, okur-yazar olmayan bir kamyon şöförü, karısını ve beş çocuğunu altı ay sürecek bu uzun ve serüvenli yolculuk için, beş eyaleti geçerek iyi bir iş bulmak amacıyla ikna eder. Yolculuk sırasında aile, açlığı, susuzluğu, dostluğu, düşmanlığı ve Brezilya kültüründe yer alan küresel moderniteden, geçmişe ait olan dinsel unsurlara kadar birçok şeyi keşfeder.

MEZARIMDAN YAZIYORUM / ME MÔRIAS PÔSTUMAS
Brezilya | 2001, DVD, Renkli, 101' | Portekizce; İngilizce ve Türkçe altyazılı
Yönetmen: Andre Klotzel
Oyuncular: Reginaldo Faria, Marcos Caruso, Petrônia Gontijo, Stepan Nercessian, Sonia Braga

Tarihsel bir melodram niteliğinde olan Mezarımdan Yazıyorum, kaderiyle tanışan bir adamın geçmişine doğru yaptığı yolculuğu anlatır. 19. yüzyılda çok zengin ve etkin bir iş adamı olan Bras Cubas ölür ve ruhu geriye dönüp hayatındaki aşklarını, gençliğindeki bir sürü güzel kadınla beraber olmasını, özellikle çok tatlı ama açgözlü olan bir hayat kadını ile ilişkisini ve daha sonralan popüler bir ilacı bularak zenginleşmesini yeniden yaşar ve yorumlar.

GÜNEŞİN ARDINDAN / ABRiL DESPEDAÇAD
Brezilya | 2001, DVD, Renkli, 95' | Portekizce; İngilizce ve Türkçe altyazılı
Yönetmen: Walter Salles
Oyuncular: Jose Dumont, Rodrigo Santoro, Rita Assemany, Ravi Ramos Lacerda

Şeker kamışı çiftçilerinden yoksul bir aile arasında mal ve varlık nedeniyle oluşan kan davasının devam ettirilmesi genç Tonho'ya bağlıdır. Tonho'dan aynı zamanda ölen kardeşinin intikamını da alması beklenmektedir. Fakat Tonho'nun küçük kardeşi ve sirkte çalışan güzel bir kızın gelişi, Tonho'nun kurban olarak yaşayacağı hayata adımını atmadan önce yerine getireceği kanlı görevine karşı isyan etmesi için onu cesaretlendirir.

KÖPEĞİN VASİYETİ / OAUTODE COM PADECIDA
Brezilya | 1999, DVD, Renkli, 104' | Portekizce; İngilizce ve Türkçe altyazılı
Yönetmen: Guel Arraes
Oyuncular: Matheus Nachttergaele, Selton Mello, Rogerio Cardoso, Denise Fraga, Diogo Vilela

Ariano Suassuna'nın ödüllü oyunundan (1955) uyarlanan filmde, Joao Grilo adında yoksul, sahtekar bir adamın günlük kazancını, zengin ve nüfuzlu insanları kandırarak kazanırken ortaya çıkan gülünç maceralar anlatılır. Yönetmen Arraes, esprili bir anlatımla 1930'Iardaki Brezilya'nın Kuzeydoğu'sundaki yaşantıyı konu alıyor: İnsanın hayat ve ölüm arasındaki ince çizgisinden, lanetlenmesinden, kurtuluşundan ve göze batan iki yüzlülüklerinden söz ediyor.

ET BELASI / A MARVADA CARNE
Brezilya | 1985, DVD, Renkli, 80' | Portekizce; İngilizce ve Türkçe altyazılı
Yönetmen: Andre Klotzel
Oyuncular: Dionisio Azevedo, Adilson Barros, Chiquinho Brandao, Regina Case

Quinn kırsal bölgede yaşayan, ömrü boyunca et yemek isteyen fakat bir türlü et bulamayan bir köylü olarak yaşar. Bu arzusu Carula tarafından gerçeğe dönüştürülür. Carula, kendisiyle evlenmesi karşılığında ona (aslında var olmayan) bir öküz vereceğine söz verir, olmayan öküze rağmen... Quinn evliliğe alışır. Eline para geçince Sao Paulo'ya et bulmaya gider. Hayat boyu et yeme ihtirasını tuhaf bir şekilde tatmin eder, modern dünyanın Quinn'in henüz bilmediği, keşfedeceği şeyleri vardır.

BÜTÜN ÇIPLAKLIKLAR CEZALANDIRILACAK / TODA NUDEZ SERA CASTIGADA
Brezilya | 1973, DVD, Renkli, 102' | Portekizce; İngilizce ve Türkçe altyazılı
Yönetmen: Arnaldo Jabor
Oyuncular: Paulo Porto, Darlene Gloria, Elza Gomes, Paulo Cesar Pereio

Cinselliğin ve ahlaki değerlerin altüst edildiği, hicvedildiği film 1973'te Berlin'de Altın Ayı ödülünü aldı. Karısını yeni kaybetmiş zengin Herculano bir daha evlenmeyeceğine dair yemin eder fakat şeytani kardeşi ise, fahişelik yapan, gece kulübü şarkıcısı Geni adında bir kadını, babanın yas tuttuğu erdemli evine getirerek karışık bir duruma sokar. Üst sınıf üzerine bu traji-komik ve olağanüstü filmde, Geni'nin gelişiyle ahlak parçalanmaya başlar.

GÜNEŞİN ÜLKESİNDE TANRI VE ŞEYTAN / DEUS E O DIABO NA TERRA DO SOL
Brezilya | 1964, DVD, Siyah-Beyaz, 125' | Portekizce; İngilizce ve Türkçe altyazılı
Yönetmen: Glauber Rocha
Oyuncular: Othon Bastos, Billy Davis, Geraldo Del Rey, Sania Dos Humildes Mauricio, do Valle

Güneşin Ülkesinde Tanrı ve Şeytan Brezilya'nın Cinema Nova akımının en iyi örneklerinden biri. Film, yönetmen Glauber Rocha'nın kuvvetli hikâye anlatımıyla Brezilya'nın yoksullaşmış kuzeydoğu bölgesinde geçmektedir. Fakir, bağnaz bir köylü vaizin, gururlu bir hayduta dönüşmesini anlatır. 1960'Iardaki Brezilya halkının şiddetli ve şiirsel bir portresi.

BREZİLYA'NIN BURADA OLDUĞU GÜN / THE DAY BRASIL WAS HERE
Brezilya | 2004, DVD, Renkli, 72' | Portekizce; İngilizce ve Türkçe altyazılı
Yönetmenler: Caito Ortiz, Joao Dornelas

Beş kere dünya şampiyonu olmuş Brezilya milli takımı, barış sürecini teşvik etmek amacıyla, Haiti milli takımıyla karşılaşma kararı alır. BM askerleri, Brezilyalı futbolcular ile barış ve düzen için Haiti'ye gelirler. Resmi olmayan bir ekonominin ve açlığın olduğu sokaklarda insanları sadece müzik inanç ve futbol ayakta tutmaktadır.

MOTORCULAR / MOTOBOYS
Brezilya | 2003, DVD, Renkli, 53' | Portekizce; lngilizce ve Türkçe altyazılı
Yönetmenler: Caito Ortiz, Joao Dornelas

Motorcular, Sao Paulo şehrinde dört motorcu erkek ve bir motorcu kadın sürücünün şehrin trafiği içerisinde çeşitli belge, gazete, pizza ve çiçekleri dağıtmalarını mercek altına alıyor. Brezilya'nın finans merkezi olan şehirde motorcuların çok önemli bir servis sunmalarına rağmen, şehirliler trafikteki sürüş hızlarından ötürü onlara karşı nefret de beslemektedirler.