Cihat Burak Retrospektifi Modern seyyah, bıçkın nakkaş, zamansız tarihçi

İstanbul Modern Sanat Müzesi, modern Türk resminin sıra dışı ustası, toplumsal ve kültürel tarihimizin eşsiz yorumcusu Cihat Burak’ın yaşamını ve sanatını yansıtan bir sergi düzenledi. Küratörlüğünü Levent Çalıkoğlu’nun üstlendiği "Cihat Burak Retrospektifi", çok yönlü sanatçının 50 yıllık sanatsal üretimini bir araya getirdi.

Mimar, ressam ve öykü yazarı Cihat Burak, Osmanlı-Türk toplumunun gerek mekânsal gerekse sosyal özelliklerini özümseyerek, yaşam serüvenine paralel biçimde Cumhuriyet Dönemi Türk insanını tüm yönleri ile yansıtır. Cihat Burak, çizgi ile düşünen, çizginin olasılıklarını tuval, kâğıt, seramik, metal plaka gibi farklı yüzeylerde deneyen ve araştıran bir sanatçı. Eskinin tadını yeniden yaratan, halk sanatıyla Osmanlı sanatının öğelerini, Batılı bir yöntemle bağdaştırıp sunan bir resim ustası olan Cihat Burak’ın sanatında, gelenekle evrensellik, imgelem ile gerçeklik iç içedir.

Sıra dışı kişiliğiyle tanınan Cihat Burak, sanatı, hayatın yansıması olarak görür. Yaşadığı hayatın bir görüntüsünü yakalamayı amaçlar. Resimlerine hayaller, hatta şiirler, düşler karışır; gerçeküstü öğeleri, olağanüstü bir kara mizahla birleştirerek çok özgün bir resim dili yaratır. Figürleri, gerçekleştirdiği döneme ve toplumsal yaşama ilişkin analizlerini ironik bir dokuyla sunar. Toplumsal eleştiriyi, inceden inceye iğneleyerek grotesk bir kurguyla yapar. Çalışmaları bellek, düş gücü, hiciv ve fantastiğin bileşimidir. Zengin düş ve gözlem gücüyle son derece kişisel, ironik üslubuyla, masalsı ve nüktedan bir dünya sunan Kronolojik bir akışla hazırlanan sergide, Cihat Burak’ın resim, seramik ve baskı teknikleriyle gerçekleştirdiği yaklaşık 220 yapıtı yer aldı. Sanatçının farklı konu başlıkları etrafında bir araya getirilen çalışmalarının yanı sıra sergide ayrıca Ara Güler’in çektiği 23 Cihat Burak fotoğrafı yer aldı.

Cihat Burak
1915 yılında İstanbul’da doğan mimar, ressam ve öykü yazarı Cihat Burak, ortaöğrenimini Galatasaray Lisesi’nde tamamladıktan sonra 1943'te Güzel Sanatlar Akademisi Mimarlık Bölümü'nü bitirdi. Mimar olarak birçok projede çalışan Burak, 1953'te BM ve 1961'de Fransa Hükümeti'nin bursuyla iki kez Fransa'ya gitti, ancak sonra işinden ayrılarak kendini resme verdi. İlk kişisel sergisini 1957’de Beyoğlu Şehir Galerisi'nde açtı. 1964'te hem Utrillo Ödülü’nde Mansiyon aldı, hem de "Deniz Muharebesi/ Hayal Donanma" adlı resmi Musée de l'art moderne’deki uluslararası sergide Bronz Madalya'ya değer görüldü. 1965'te yurda dönerek resim ve mimarlık çalışmalarını sürdürdü. 1991’de Garanti Bankası Beyoğlu Sanat Galerisi’ndeki son sergisine kadar toplam 78 sergiye katıldı. Bunlardan 23’ü kişisel sergilerdir. 1982 yılında görsel sanatlar dalında Sedat Simavi ödülünü kazandı. İlk öykü kitabı "Cardonlar" 1982’de yayınlandı, "Yâkûtîler", 1992’de Yunus Nadi Ödülleri’nde öykü dalında birinci oldu, son öykü kitabı "Zenci Kalınız" oldu. Cihat Burak, 3 Mart 1994’te yaşamını yitirdi.

Küratör: Levent Çalıkoğlu