Sabri Berkel, 1907-1993

Üsküp doğumlu Sabri Berkel sanat eğitimini Üskup’te, Belgrad’da ve Floransa Güzel Sanatlar Akademisi’nin Felice Carena Atölyesi’nde alır ve 1935 yılında Türkiye’ye taşınır. 1939 yılında İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi Gravür Atölyesi’nde asistan olarak işe başlamadan önce birçok okulda öğretmenlik yapar ve 1941’de d Grubu’na katılır.

Kariyerinin başlarında usta bir insan figürü ressamı olan Sabri Berkel, 1930’larda kübist soyutlamalar üzerine çalışır. Bu eğilimle kontürleri belirgin, kütleleri bölümlenmiş başörtülü kadınlar, simitçiler, yoğurtçular, balıkçılar, tütüncüler resmeder. 1950’lerde Türkiye’de etkisi hissedilmeye başlayan soyut sanatla birlikte, geometrik soyutlamalara yoğunlaşır, renk alanlarının iç içe geçtiği ve geleneksel hat ve ebru sanatlarından aldığı biçimleri kullanır. 1960’larda titizlikle ele aldığı renk soyutlamalarına yönelir. 1970’lerden itibaren resimlerinde konu yerine form öne çıkar, daha minimalist kompozisyonlara odaklanır. Son dönemlerinde yaptığı çalışmalarda tamamen renge yönelip, ele aldığı kompozisyonun olasılıkları üzerine çalışır, birbirine bir bulmaca gibi bağlı renk uyumunu ön planda tutar.

Berkel’in “Soyut kompozisyon” adlı resmi, sanatçının her döneminde hissedilen geometrik kurguya, resmini matematiksel olarak yapılandırmasına ve motifle zemin arasındaki güçlü ilişkiye örnek oluşturur. İki boyutlu olarak kurguladığı kompozisyonlarında renk, ton, çizgi, desen ve ritim dengesi önem taşır. Gravür geleneğinden gelen sanatçının baskıyı andıran motif yineleme çalışmaları ve canlı renk kullanımı, Andy Warhol’un yapıtlarında olduğu gibi, grafik tasarımın sanata olan etkisini akla getirir.