Canan Dağdelen, 1960

1960 İstanbul doğumlu Canan Dağdelen, 1986 yılında Viyana Ekonomi Üniversitesi, ardından 1991 yılında Viyana Uygulamalı Güzel Sanatlar Üniversitesi’nden yüksek lisansını alır. Yaşamını Viyana’da sürdüren Dağdelen’in çalışmalarının odak noktası mimaridir. Ayrıca sanatçı düşünce ve araştırmalarında yazının tarihsel gelişimine yer verir, fotografik imgelerde zaman ve bellek ilişkisi ile de yakından ilgilenir.

Dağdelen, yerleştirmelerinde aidiyet, yerleşik düzen, yer edinme kavramlarını mimari üzerinden tanımlayarak, sosyolojik bir açıdan sorgular. Nokta anlamına gelen “dot” olarak adlandırdığı modül kürelerle mimari yapıtları en küçük birimlerine indirgeyerek çözer, mekâna yerleştirir. Ayrışık porselen kürelerin mekâna kurularak bir bütün haline getirildiği bu yapıtlarda boşluk, özellikle parça ve bütün ilişkisi önem kazanır. Zeminden, alışılagelmiş yerlerinden kopartılmış, boşlukta konumlandırılmış bu yapılar, içinde bulundukları mekân ve zaman bağlamını aşan çalışmalar ortaya çıkartır. Parçalanan ve inşa edilen, geçmiş ve bugün, sanal ve gerçek gibi karşıt ilişkiler eşzamanda algılanır. Yapıtlar kendi şiirsel dilini yaratır.

Canan Dağdelen, “polar kovalent bağlı EVDE dot” adlı çalışmasında “ev” kavramına yeni açılımlar getirir. Daha önceki çalışmalarında, var olan temel mimari formları kullanan Dağdelen, son yapıtında bir adım ileri giderek kendi mimari formunu yaratır. Burada, atomların birleşmesiyle elektron dağılımında oluşan değişimlerin sonucunda meydana gelen kimyasal bağlara gönderme yapar. Kovalent, özellikle polar kovalent bağ, Dağdelen’in ilgi noktasıdır. Nasıl bir su molekülü, H2O, iki farklı cins atomun bir araya gelmesi ve son yörüngelerindeki elektronların paylaşılması ile polar kovalent bağlı bir ortak çekim gücü oluşturuyorsa, Dağdelen de mimari öğeleri aynı işleve yöneltir. İki kubbe ve bir kübik gövdeden oluşan “polar kovalent bağlı EVDE dot” adlı yapıtta yeni bir formu yakalar. Mekâna yerleştirilmesi ise izleyiciyi formu aramaya, kendi özgül dilini keşfetmeye davet eder.