Hussein Chalayan, 1970

1970 yılında Kıbrıs, Lefkoşa’da doğan, 1982’de ailesiyle İngiltere’ye göç eden Hussein Chalayan, 1993’te Londra’daki Central St. Martins College of Art and Design’dan mezun olur.

Çalıştığı Birleşik Krallık’ta birkaç kez yılın modacısı seçilen Hussein Chalayan, güncel sanat ve tasarım alanının dünya çapında yenilikçi isimlerinden. “Kıyafeti felsefeye dönüştüren” Chalayan, fikir ve konseptlerini moda tasarımının yanı sıra sanat yapıtlarına ve sergilere de yansıtır. Defilelerini başlı başına bir performans ve sanat gösterisi gibi kurgulayan, dans gösterileri ve operalar için kostümler tasarlayan sanatçı; aynı zamanda kısa film, heykel, video ve ses yerleştirmeleri üretir.

Moda tasarımı ile güncel sanat arasında kategorize edilemeyen bir pratiğe sahip Chalayan; bilim, genetik, felsefe, mimari ve kültürel tarihten seçtiği konuları yeni teknolojilerden yararlanarak ya da malzemeleri yenilikçi yollardan değerlendirerek işler. Sanat ve tasarım projelerinde güncel siyasal meselelere yer verir ve özellikle kendi kişisel tarihinde de yeri olan yolculuk, yer değiştirme ve göçmenlik gibi kavramlara odaklanır. Kültür ve kimliğin anlamlarıyla ve yorumlanma biçimleriyle oynayan anlatılar ortaya koyar.

“Arzunun Yakınlığı” adlı sesli bir yerleştirmedir. İstanbul’un tarihini ve bu kentin geçmişte barındırdığı topluluk, dil ve kültürleri anımsatan yapıtta, tren garlarından ya da havaalanlarından aşina olduğumuz eski bir bilgi panosu görülür. Genelde uçuş destinasyonuna veya kalkış-varış saatlerine yer veren bu panolardaki yazılar belli bir sıklıkta değişirken mekanik sesler çıkarır. Ancak panoda beliren adlarda bir gariplik vardır: Her defasında yeni ve bambaşka adlar gibi görünmelerine rağmen dikkatli bir izleyici bunların hep İstanbul’a ait olduğunu, kente tarihin belli dönemlerinde verilen adlar olduğunu anlayabilir. Yerleştirmede, İstanbul’un belki de tarih boyunca değişmeyen yegâne sakinlerinden martılar da duyulur; bu aynı zamanda kentle özdeşleşen, İstanbul’un sesi haline gelmiş bir çığlıktır.