Ryan Trecartin
İstanbul Modern, Ryan Trecartin’in video çalışmalarını sunuyor
İstanbul Modern, 14.Video Programı’nda 19 Ocak- 6 Mart 2011 tarihleri arasında kuşağının en önemli video sanatçılarından biri olan Ryan Trecartin’in yapıtlarını sunuyor. Küratörlüğünü Paolo Colombo’nun üstlendiği programda Ryan Trecartin’in Any Ever başlıklı çalışması gösterilecek.
2006 yılında Wall Street Journal, tarafından gelecek vaat eden ilk on Amerikalı sanatçı arasında gösterilen Ryan Trecartin’in video anlatıları, ateşli bir hastanın gördüğü fütüristik rüyalara benzer, YouTube’da yayınlanan absürd bir tiyatroyu andırır. Bu çalışmalar, bir araya gelerek duyusal bir saldırıya dönüşen tuhaf ve tanıdık ifade ve kurgulardan oluşur.
Her bir videoyu dramatik bir prodüksiyon deneyi olarak değerlendiren Trecartin, gevşek örülmüş hikayeleri işbirliğinin temeli haline getirir. Ryan Trecartin bu küçük bütçeli, tuhaf yapımları yazıp yönetmekle kalmaz, aile üyeleri, sanatçı dostlarıyla birlikte rol de alır, dostlarını yaratım sürecine katılmaya, fikirlerine yorum yapmaya, kendi fikirleri ve eserleriyle çalışmaya katkıda bulunmaya davet ederek onlara sorumluluk da verir. Bu sıra dışı çalışma yöntemi sonucu Trecartin’in işleri ticari kaygılar, spiritüel nihilizm ve topluluk değerlerini taşıyan zamanın ruhunu sunarak gençlik kültürünün tuhaf bir yansıması haline gelir.
Sanatçı, sofistike dijital manipülasyonları internetten ve pop kültürden görüntülerle, animasyonlarla, çılgınca tasarlanmış setler ve performanslarla bir araya getirir. "Tüketim toplumunun, eğlencenin veya sanat kültürünün içinde veya dışında hareket etmiyoruz, tüketiyoruz ve tercüme ediyoruz; bizler onun yan ürünleriyiz" diyen sanatçının figürleri çok çarpık birer sit-com karakterini ya da medya kurbanlarını andırır. Tipik ve çok tanıdık halleri, fiziki tuhaflıklarının aptalca ve tahmin edilebilir beklentilerinin ipuçları olması, adeta bir hiciv yazarının popüler yaratılarından intikam almasına benzer. Bu figürler birbirleriyle ve seyirciyle etkileşim kurarak seyiri çalışmanın bir parçası haline getirirken, ilk tepkinin aksine izlemeye devam etmek için karşı konulmaz bir istek doğururlar.
Dili, bir sunumun her açısına yayılan bir şey olarak keşfetmeye çalıştığını belirten Trecartin, "Bu yüzden karakter bir cümle söylediğinde, o cümlenin bir konumu, vücut dili, aksanları ve yüz ifadesi de beraberinde gelir ve bunların hepsi anlama eşit derecede katkıda bulunur. Dolayısıyla giyim, saç ve makyaj, anlam üretme girişiminin uzantılarıdır. Aynısı kurgu ve efektler için de geçerlidir. Çalışmanın tamamı bir dildir ve dolayısıyla yüzün ifadesi de o dilin bir parçasıdır. Bunu dramatik değil, daha çok düşüncelerin ifadesinin hızıyla aynı tempoda olması üzerinden değerlendiriyorum" diyor.
Trecartin’in bir yandan göz kamaştırıcı derecede sıra dışı renklerin, makyajların, kostümlerin ve kurgunun kullanıldığı videoları, diğer yandan, belki de dünyayı internet üzerinden deneyimlediğimiz gibi yansıttıkları için, esrarengiz bir şekilde gerçeğe sadıktır. New York dergisinden Jerry Saltz’un yazdığı gibi, "Bu videoları izlemek, dünyadaki bütün bilgisayarlara aynı anda bağlanmak" gibidir.
1981 yılında ABD’nin Texas eyaletinde doğan ve 2004 yılında Rhode Island School of Design’dan mezun olan Trecartin ismini hızla duyurdu. New York New Museum’daki "The Generational: Younger Than Jesus" sergisinde yer alan sanatçının bu çalışması New York Times tarafından "az sayıdaki cazip katılımdan biri", The New Yorker’da ise Peter Schjeldahl tarafından "serginin yıldızı" olarak nitelendirildi.
Ryan Trecartin’in çalışmaları, tüketim kültürünün abartılarak absürt ya da nihilist boyutlara çekildiği ve karakterlerin dolaylı olarak yaşamlarında bir anlam aradıkları dünyaları gözler önüne seriyor. Saldırgan avangard mantıkla, sıra dışı ve ustalıklı renk, biçim, drama ve kurgu, şaşırtıcı biçimde gerçekçi bir bilinç akışı yaratıyor.
Trecartin’in Miami’de, Lizzie Fitch ile birlikte yaptığı ve dostlarından başka sanatçılara, çocuk oyunculara ve reality show yıldızlarına birçok kişinin katkıda bulunduğu en son çalışması Any Ever (2009-2010), bağımsız ama birbirleriyle ilişkili yedi videodan oluşuyor. Çalışma bir diptik yapısına sahiptir; bir tarafta Trill-ogy Comp (üç film), diğerinde Re’search Wait’S (dört film) sergilenir. Videolar bir araya geldiklerinde karakterler arasında sürekli değişen ilişkileri, günümüz dünyasının yanıt bekleyen varoluşçu sorularını sergilerken şiirsel, biçimsel ve yapısal bir çözümlemeye girişirler. Videolar sonsuz eşleşmelerle birbirlerine uyum sağlar, birbirlerini böler, engeller, etki alanlarına girer ve çeker. Any Ever’ın ana anlatısı izleyici tarafından öznel biçimde seçilir ve yedi bölümün yapıları ve etkileşimleri üzerinden okunur.
Trecartin’in 2010 yılında Toronto’da Power Plant ve Los Angeles Çağdaş Sanat Müzesi’nde gerçekleştirdiği kişisel sergilerinde gösterilen Any Ever, 2011 yılında MoMA PS1, New York; Çağdaş Sanat Müzesi, Kuzey Miami, Florida ve Musée d’Art Moderne de la Ville de Paris’te olacak. İstanbul Modern’de Any Ever’ın bir bölümü olan Re’Search Wait’S’ten bir odada Ready, Roamie View: History Enhancement ve Temp Stop, diğerinde ise The Re’Search gösterilecek.