Tasarım Kentleri

İstanbul Modern’in Londra Tasarım Müzesi işbirliğiyle gerçekleştirdiği "Tasarım Kentleri" sergisinde dünyanın en önemli tasarımcıları yer alıyor

Tasarımın Serüveni

İstanbul Modern, Tasarım Kentleri sergisiyle, dünya tasarım anlayışını değiştiren en önemli sanatçıların yapıtlarını bir araya getirerek, 19.yüzyıl ortalarından günümüze kadar tasarım tarihini yansıtıyor. Londra Tasarım Müzesi işbirliğiyle gerçekleşen serginin küratörlüğünü Londra Tasarım Müzesi Direktörü Deyan Sudjic’in üstleniyor. Mimariden endüstriyel ürünlere, mobilyadan grafik tasarımına, modadan otomotive uzanan çok geniş bir yapıt seçkisini içeren sergide, 64 tasarımcının 109 yapıtı, 7 markanın 12 ürünü yer alıyor. 23 Nisan-10 Ağustos 2008 tarihleri arasında İstanbul Modern’de izleyicilerle buluşacak olan sergi, 5 Eylül 2008-14 Ocak 2009 tarihleri arasında da Londra Tasarım Müzesi’nde yer alacak.

Tasarım Kentleri sergisi çağdaş tasarımın serüvenini, uluslararası anlamda yedi önemli kente ve bu kentlerin tasarımın gelişimindeki belirleyici konumlarına odaklanarak anlatıyor. Sergi, kentlerin farklı zamanlardaki konumlarının, tasarımın gelişimini yönlendirmeye nasıl katkıda bulunduklarını göstermeye çalışarak, tasarımın çağdaş kültürü biçimlendirmesini inceliyor. Aynı zamanda tasarımın, seri üretimin ve tekil üretimlerin, yüksek teknolojinin, yeni malzemelerin ve bu alandaki iletişimin kilit yönlerini bir araya getiriyor.

Serginin sponsorları VitrA ve Intercity, sergi destekçileri başta İstanbul Büyükşehir Belediyesi olmak üzere Tepta Aydınlatma, Marshall, CNN Türk, Mas Matbaa, Acarlar Makine, Bluechip Creative Events, Borsa Lokantaları A.Ş., katkıda bulunanlar ise British Council, Goethe- Institut Istanbul ve Finlandiya Büyükelçiliği.

Tasarım Kentleri sergisinde, Charles ve Ray Eames’in sandalyeleri gibi tasarım klasiklerinin yanı sıra, dönemlerini en çarpıcı biçimde gözler önüne seren William Morris, Owen Jones, Christopher Dresser, Adolf Loos, Le Corbusier, Eileen Gray, Achille Castiglioni, Ettore Sottsass, Gio Ponti, Otto Wagner, Josef Hoffman, Paul Smith, Ron Arad, Zaha Hadid ve Ross Lovegrove gibi ünlü tasarımcıların çalışmaları yer alıyor.

1851’den 2008’e 7 kent

1851 yılındaki "Büyük Sergi" zamanının Londrası’nda başlayan sergi, modernist dilin yeni yeni biçimlenmeye başladığı, Birinci Dünya Savaşı’nın hemen öncesindeki Adolf Loos’lu Viyanası’na; dünyanın en ünlü tasarım okulu olan Bauhaus’un yer aldığı Almanya’daki küçük Dessau kentine; 1930’larda, görsel kültürün başkenti olan, Picasso ve Le Corbusier’li Paris’e; Amerikan tasarım yüzyılını tanımlayan, Charles Eames’in son derece incelikli atölyesini ve evini inşa ettiği, savaş sonrası yıllarının Los Angelesı’na; 1960’larda, çağdaş tasarımın başını çeken Milano’ya ve 1980’lerde Avrupalı endüstri tasarımının ahlaki katılığının ötesine geçerek daha oyunbaz bir anlayışla varlığını hissettiren Tokyo’ya ulaşıyor. Sergi, sonunda yine başa dönerek çemberi tamamlıyor ve bir kez daha, bugün dünyanın önde gelen tasarım merkezi olan, Ron Arad, Zaha Hadid, Ross Lovegrove, Jasper Morrison ve daha bir çok öncü tasarımcının yaşamakta olduğu Londra ile sona eriyor.

150 yıllık süreçte tasarımın gelişimi

Serginin küratörü Londra Tasarım Müzesi Direktörü Deyan Sudjic, tasarımın son 150 yıl içinde mekanik ve anonim bir süreç olmaktan çıkıp, zaman zaman markalaşmanın, şöhretle güdülenmiş bir altkümesi olmaya başladığını belirtiyor. Gelişme aşamasında, mimarinin egemenliği altında olan tasarımın, modadan mobilyaya kadar endüstriyel üretimden, grafikten, kesinlikle ince bir farkla ayrı bir etkinlik olarak su yüzüne çıkmaya başlamasının daha çok yeni olduğu görüşünü dile getiriyor. Sudjic, "Tasarımın gelişimini anlamak için, bazı kentlerin, tarihlerindeki özel zamanlarda tasarım pratiğiyle nasıl ilerlediğine bakmak gerekiyor. Bu sergideki zamandizinin çeşitli dönemlerde tasarım sayesinde yön değiştiren kentleri gösteriyor" diyor.

İstanbul Modern Yönetim Kurulu Başkanı Oya Eczacıbaşı, Tasarım Kentleri sergisinin, Türk tasarımının, dünya tasarım ortamı ve çağdaş sanat ortamıyla ilişkisinin güçlendirilmesi bakımından çok önemli bir adım olduğunu vurgulayarak, "Böylece, izleyicilerimizi tasarım tarihiyle buluştururken, bir taraftan da dünya tasarımıyla Türk tasarımı arasında yaratıcı alışverişi sağlayacak, yerel yaratıcılığı besleyecek ve etkileyecek bir platform oluşturduğumuza inanıyoruz" diyor. Oya Eczacıbaşı, İstanbul Modern’in tasarım alanında yeni sergiler düzenlemeyi ve bu konuda bir düşünce platformu ve diyalog ortamını oluşturarak İstanbul’un bir "tasarım kenti" olma iddiasını desteklemeyi görev kabul ettiğini belirtiyor.

Tasarım Kentleri sergisinin, dünya ekonomik düzeninde çok büyük değişimlerin yaşandığı bir döneme rastladığına ve "gelişen pazar" Türkiye’nin ulusal ve uluslararası ölçekte pek çok alanda rekabet ettiğine değinen İstanbul Modern Tasarım Küratörü Paul McMillen da, bu rekabet ortamında Türk tasarım potansiyelinin de daha fazla öne çıktığını savunarak, "Tasarım Kentleri sergisinin Türkiye’nin yaratıcı, kültürel ve hatta sanatsal geleceğine ciddi katkılarda bulunacağını, bunun katlanarak artacağını umuyoruz" görüşünü dile getiriyor.

64 tasarımcı 109 yapıt, 7 marka 12 ürün

 Londra’dan Christopher Dresser, Owen Jones, Willam Morris, Joseph Paxton (1851)
 Viyana’dan Joseph Hoffmann, Adolf Loos, Koloman Moser, Michael Thonet, Janke Urban, Otto Wagner (1908)
 Dessau’dan Marcel Breuer, Lena Mayer-Bregner, Wilhelm Wagenfeld (1928)
 Paris’ten Le Corbusier, Jeanneret Pierre, Charlotte Perriand, Eileen Gray, René Herbst, Robert Mallet-Stevens, Jean Prouvé, Citroen (1931)
 Los Angeles’tan Saul Bass, Harry Bertoia, Charles Eames, Ray Eames, Isamu Noguchi, Elliot Noyes, Eero Saarinen, Ford (1949)
 Milano’dan Corradino D’Ascanio, Mario Bellini, Achille Castiglioni, Pier Giacomo Castiglioni, Joe Colombo, Perry King, Paolo Lomazzi, Vico Magistretti, Angelo Mangiarotti, Bruno Munari, Marcello Nizzoli, Gionatan De Pas, Giovanni Pintori, Gio Ponti, Richard Sapper, Carla Scolari, Ettore Sottsass, Marco Zanuso, Donato d’Urbino (1957)
 Tokyo’dan Nigel Coates, Shiro Kuramata, Canon, Olympus, Sharp, Sony (1987)
 Londra’dan Ron Arad, Barber Osberby, Hussein Chalayan, David Chipperfield, Tom Dixon, Fernando Guiterrez, Zaha Hadid, Industrial Facility, Ross Lovegrove, Jasper Morrison, Ross Phillips, Peter Saville, Paul Barnes, Smith, Paul Smith, Mini (2008)

"Tasarım Kentleri" kapsamındaki etkinlikler

İstanbul Modern, Tasarım Kentleri kapsamında müze içinde Eğitim ve Sosyal Projeler Bölümü eğitim etkinlikleri uygulayacak, sinemada tasarımla ilgili filmler gösterilecek, kütüphanede tasarımla ilgili yayınlar ve mağazada özel olarak tasarlanmış ürünler yer alacak. Sergide yapıtları bulunan sanatçılarla söyleşi dizisi gerçekleştirilecek ve tasarım girişimciliği alanında bir yarışma yapılacak.

Eğitim:
 İstanbul Modern Eğitim ve Sosyal Projeler Bölümü, Eğitim Sponsoru Garanti Bankası’nın katkılarıyla sergiye paralel olarak hazırladığı "Kentin Genç Tasarımcıları" adlı eğitim programını uygulanacak.

Söyleşi dizisi:
 "Dünyayı Tasarlayanlar" başlıklı VitrA’nın düzenlediği söyleşi dizisine son dönemin en etkili isimlerinden Ron Arad, Zaha Hadid ve Ross Lovegrove katılacaklar.
Yarışma:
 British Council’ın düzenlediği "Uluslararası Genç Tasarım Girişimcisi Yarışması" ülkemizde ilk kez İstanbul Modern işbirliğiyle gerçekleşecek.
Sergi belgeseli:
 Serginin gerçekleştirilme sürecini ve sanatçılarla söyleşileri içeren bir belgesel, geçmiş sergilerimizde olduğu gibi, CNN Türk’ün katkılarıyla hazırlanıyor.
Sinema:
 İstanbul Modern Sinema’da grafik, mimari ve animasyon tasarımı üzerine filmler ücretsiz olarak gösterime sunulacak.
Mağaza:
 İstanbul Modern Mağazaları’nda genç Türk tasarımcıların tasarladığı kitaplıktan takılara, bebeklerden defterlere dek çeşitli ürünler yer alacak.
Kütüphane:
 İstanbul Modern Kütüphane’de çeşitli tasarım sanatçılarının ve tasarım ile ilgili kataloglar, 20. ve 21. yüzyılda tasarım, gelişimi, tarihi üzerine yayınların yanı sıra endüstriyel tasarım, mobilya tasarımı, tekstil tasarımı, iç dekorasyon ve mimarlık ile ilgili çeşitli kaynaklar bulunuyor.
"TASARIM KENTLERİ" SERGİ ETKİNLİKLERİ

Eğitim programı "Kentin Genç Tasarımcıları"
Eğitim ve Sosyal Projeler Birimi’nin İstanbul Modern Eğitim Sponsoru Garanti Bankası’nın katkılarıyla Tasarım Kentleri sergisine paralel olarak "Kentin Genç Tasarımcıları" adlı eğitim programı hazırladı. "Kentin Genç Tasarımcıları"nda çocuklar ve gençler, tasarımın temel kurallarından hareket ederek tasarım kültürünün geçmişine ve geleceğine uzanan uygulamalara katılacak, geometrik şekilleri kullanarak tasarımlar gerçekleştirecek, sıradışı mekânlar yaratacaklar. Program, Sanatçı Buluşmaları ve Atölye Çalışmaları’ndan oluşuyor.

 Çocuklarla sanatçıları bir araya getiren Sanatçı Buluşmaları etkinlik dizisinin ilki, "Kentin Genç Tasarımcıları" programıyla başlayacak. "Tasarım Kentleri" sergisini temel alan bu buluşmalarda, çocuklar, sanatçılarla birlikte, özgün ve yaratıcı uygulamalar gerçekleştirecekler. Tasarımcı Aziz Sarıyer ve mimar Nevzat Sayın yönetiminde düzenlenen iki ayrı atölye çalışmasında, tasarım fikrinin ortaya çıkış süreçleri üzerinde durulacak, tasarımın günlük yaşamdaki anlamı sorgulanacak.

 4 – 13 yaş arası çocuklar için Tasarlamak Serbesttir: Atölye Çalışmaları, katılımcıları araştırmaya, yaratıcı fikirler geliştirmeye, ortaya çıkan fikirleri görselleştirmeye, malzemeleri keşfetmeye ve bir tasarımı oluşturan tüm aşamaları deneyimlemeye davet ediyor. Atölyede hafta içi okul grupları, hafta sonu çocuklar ve aileler geleceğin tasarımlarını üretecekler.

"Dünyayı Tasarlayanlar" başlıklı söyleşi dizisi
"Tasarım Kentleri" sergisine paralel olarak VitrA’nın düzenlediği "Dünyayı Tasarlayanlar" adlı söyleşi dizisi, günümüzün önde gelen tasarımcılarını İstanbul’da buluşturuyor. Ron Arad, Zaha Hadid ve Ross Lovegrove gibi son dönemin en etkili isimlerinin konuşmacı olarak yer alacakları söyleşilerde, değişen dünyada tasarımın ve tasarımcıların yeni rolleri, farklı alanlardaki gelişmelere verdikleri yanıtlar ve bugünü algılama biçimleri, tasarım ve mimari alanındaki yenilikler, tasarımın disiplinlerarası bir endüstri olarak dünyamızı ve yaşam tarzlarımızı biçimlendirme yolları gibi konular ele alınıyor.
 Söyleşilerin ilki 14 Mayıs’ta Zaha Hadid ve Deyan Sudjic ile Mimar Sinan Üniversitesi Oditoryumu’nda,
 Ross Lovegrove’un söyleşisi 10 Haziran’da ODTÜ’de,
 Ron Arad’ın söyleşisi ise 2 Temmuz’da İstanbul Modern Sinema’da gerçekleşecek.

Uluslararası Genç Tasarım Girişimcisi Yarışması

British Council tarafından 2005 yılında başlatılan Uluslararası Genç Tasarım Girişimcisi Yarışması bu yıl ilk kez British Council ile İstanbul Modern işbirliği ve Eczacıbaşı Topluluğu ile VitrA sponsorluğunda ülkemizde gerçekleşecek.

Türkiye’de tasarım girişimciliği alanında yapılacak olan bu yılki yarışma, 25-35 yaş arasında, en az 3 yıldır tasarım alanında çalışan, iyi derecede İngilizce bilen ve yaratıcı fikirlerine güvenen herkese açık. Yarışmanın kategorileri arasında mimarlık, grafik tasarım, ürün tasarımı ve promosyon tasarımı bulunuyor. Gelişen ekonomilerden, yaratıcı fikirlerin ortaya çıkarılarak, uluslararası platformda tanınmasını hedefleyen ve British Council Londra tarafından yürütülen programda, bu yıl 10 ülkede genç yaratıcı girişimciler belirlenecek. Türkiye’nin ilk kez aralarında bulunduğu tasarım girişimcileri kategorisinde, Mısır, Hindistan, Lübnan, Malezya, Meksika, Polonya, Slovenya, Güney Afrika ve Tayvan temsilcileri yer alıyor.

Türkiye birincisinin seçkin bir seçici kurul tarafından belirleneceği Uluslararası Genç Tasarım Girişimcisi yarışmasında, ikinci ve üçüncü para ödülü alırken, finalist ise eylül ayında, Londra’da Yılın Uluslararası Genç Tasarım Girişimcisi olmak için yarışacak. Yarışmaya katılmak isteyenler www.britishcouncil.org.tr adresine başvurabilir, son katılım tarihi 20 Haziran 2008.

Sergi belgeseli

"Tasarım Kentleri" sergisinin gerçekleştirilme sürecini, sergi ekibi, küratörü ve sanatçılarla söyleşileri içeren bir belgesel, geçmiş sergilerimizde olduğu gibi, CNN Türk’ün katkılarıyla hazırlanıyor.

İstanbul Modern Sinema’da tasarım içerikli filmler: "Tasarımın Üç Hali"
İstanbul Modern Sinema’da Tasarım Kentleri sergisine paralel olarak "Tasarımın Üç Hali" başlığıyla grafik, mimari ve animasyon tasarımı üzerine filmler mayıs ayından başlayarak ücretsiz olarak gösterime sunulacak. Gary Hustwit’in "Tüm zamanların en iyi yazı karakteri seçilen Helvetica" üzerine yaptığı ilk uzun metrajlı belgeseli "Helvetica" (2007) ve Nathaniel Kahn’ın 20.yüzyılın en büyük sanatçılarından kabul edilen babası mimar Louis I.Kahn’ın çarpıcı yaşam öyküsü ve yarattığı eserler üzerine gerçekleştirdiği, Oscar adaylığı kazanan belgeseli "Mimar Babam: Bir Oğlun Yolculuğu" (2003) gösterilecek filmler arasında yer alıyor.

Dijital film festivali Resfest’in grafik tasarımı için özel olarak hazırladığı, 2001’den bu yana bu bölümde yer alan ve sektöre yeni bir soluk getiren öncü ’motion graphics’ ve ’broadcast design’ örneklerini içeren Best of By Design seçkisi de gösterilecek. Seçkide, Johnny Hardstaff, Richard Fenwick, Tronic Studio, Grant Orchard, The Designers Republic, +Cruz ve Nakd gibi yaratıcı, usta sanatçıların imzasını taşıyan, medya tasarımının geleceğini yansıtan, canlı aksiyon, animasyon ve televizyon için grafik tasarımlar bulunuyor.

Genç Türk tasarımcıların ürünleri İstanbul Modern Mağazaları’nda
İstanbul Modern Mağazaları, daha önceki sergilerinde olduğu gibi Tasarım Kentleri sergisi kapsamında da, genç Türk tasarımcıların sergi için özel olarak tasarladıkları ürünlere yer veriyor.

 Ömer Ünal ve Alper Böler, birbirlerine askılarla bağlanan, taşıdığı kitaplardan çok daha hafif bir ürün olan ve sınırlı bir malzeme kullanımıyla gerçekleştirilebilen "Salkım" adlı kitaplık tasarladılar.
 Tasarım hayatına karikatür, çocuk kitapları ve film afişleriyle başlayan endüstri ürünleri tasarımcısı Sadi Tekin, pleksiden birbirinden ilginç takılar gerçekleştirdi.
 Paris’te yaşayan Aslı Aktuğ, Paris kahvelerinde bulduğu şeker kâğıtlarıyla yarattığı moda figürlerini, porselen tatlı tabaklarına, kupalara ve takılara uyarladı.
 Takı tasarımlarında soyut düşünce ve duygularını somutlaştıran Zeynep Erol, vücudu elbise gibi saran ve takı kavramını modanın sınırlarının ötesine taşıyan takılar gerçekleştirdi.
 Tasarımcı Ayşe Deniz, İstanbul Modern koleksiyonundan Fikret Mualla’nın bir desenini seramik çerezlik ve bebeklere uyarladı.
 Aslen müzisyen olan Ceren Keyman Kırbaş, ilk kez İstanbul Modern’de günlük yaşamda kullandığımız objeleri çağdaş çizgideki takılarına yansıttı.
 Ayrıca çeşitli tasarım sanatçılarının ve tasarım ile ilgili kitaplar, endüstriyel tasarım, mobilya tasarımı,moda, iç dekorasyon ve mimarlık ile ilgili çeşitli kaynaklar da İstanbul Modern Mağazaları’nda yer alıyor.

İstanbul Modern Kütüphane’de tasarımla ilgili yayınlar
İstanbul Modern Kütüphane’de çeşitli tasarım sanatçılarının ve tasarım ile ilgili kataloglar, 20. ve 21.yüzyılda tasarım, gelişimi, tarihi üzerine yayınların yanı sıra endüstriyel tasarım, mobilya tasarımı, tekstil tasarımı, iç dekorasyon ve mimarlık ile ilgili çeşitli kaynaklar yer alıyor. Bunun dışında kütüphanedeki bilgisayarlardan, yurtiçi ve yurtdışındaki tasarım ile ilgili müze/galeri/üniversite vb. web sitelerinin linklerinden araştırma yapılabilir.